وبسایت تفریحی لاو تو فان

 آتشفشان يک ساختمان زمين شناسي است که به وسيله آن مواد آتشفشاني(به صورت مذاب، گاز، قطعات جامد ياهر 3 از درون زمين به سطح آن راه مي يابند. انباشتگي اين مواد در محل خروج، برجستگي هايي به نام کوه آتشفشان ايجاد مي نمايد. آتشفشان يکي از پديده هاي طبيعي و دائمي زمين شناسي است که در طول تاريخ زمين شناسي نسبتا بدون تغيير باقي مانده و در ايجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته زمين نقش اساسي داشته و دارد. توليد مواد آتش فشاني و پديده هاي مؤثر در ايجاد آتشفشان از دوره پرکامبرين تا عهد حاضر تغيير چنداني نداشته است و آن چه در اين راستا تغيير کرده است، نوع دانسته ها، چگونگي انديشيدن و نحوه بهره گيري از آن هاست. آتشفشان ها پديده هاي جهاني هستند و در ساير کرات منظومه شمسي به ويژه سيارات مشابه زمين يک پديده عادي محسوب مي شود و آتشفشان بي شک در کيهان نيز رخ مي دهد. هم چنين پوشش سطحي ماه اغلب با سنگ هاي آتشفشاني پوشيده شده است و بارزترين ارتفاعات مريخ توسط آتشفشان ها ساخته شده است. فوران هاي فومرولي در برخي کرات مانند قمر آيو در سياره مشتري يک پديده عادي مي باشد. زبانه هاي آتش و لکه هاي خورشيدي را جدا از ماهيت شان، مي توان نوعي فوران آتش فشاني در خورشيد تلقي نمود. علم آتشفشان شناسي به مباحث نحوه تشکيل و تحول ماگما، چگونگي جابجايي و حرکت انواع مواد، گدازه ها و ماگماها و نيز تحولات آن ها در اتاقک هاي ماگمايي، چگونگي فعاليت آتش فشان ها و گسترش مواد آتشفشاني در سطح زمين، چگونگي تحول مواد آتشفشاني و ... اشاره مي کند. علم آتشفشان شناسي از برخي علوم زمين چون پترولوژي، تکتونيک جهاني، ژئوشيمي، چينه شناسي ، رسوب شناسي، ژئوفيزيک، کيهان شناسي و برخي ديگر از علوم تجربي مانند شيمي، فيزيک، آمار و رياضي کمک مي گيرند. آتشفشان ها دستگاه هايي هستند که سطح زمين را با مناطق دروني زمين، يعني جايي که بر اثر بالا بودن دما، سنگ ها به صورت مذاب‌اند، مربوط مي‌کند و از آن گدازه‌ هاي آتشفشاني، مواد آذر آواري و گازها خارج مي‌ شود. هنگامي که مواد مذاب به سطح زمين مي ‌رسند. غالبا برجستگي ها و اشکال خاصي ايجاد مي‌کنند. در بسياري از آتشفشان ها، فعاليت به يکباره به اتمام نمي ‌رسد و در اکثر موارد، مراحل خروج مواد يا مراحل فعاليت آتشفشان ها با مراحل آرامش توام است. مرحله آرامش يک آتشفشان، که ممکن است بسيار طولاني هم باشد، به نام مرحله خاموشي آتشفشان ناميده مي ‌شود(مانند مرحله فعلي سهند). در بعضي از آتشفشان ها مرحله خاموشي ممکن است دائمي باشد، اما اين امر نسبي است. اصطلاح آتشفشان معمولا تصوري از کوه مخروطي را در خاط تجسم مي ‌کند که قله آن شکل قيف مانند داشته و دهانه آتششان در داخل آن قرار دارد و معمولا از آن دودهاي غليظ و رنگي خارج مي‌ شود. بسياري از محققين سعي کرده‌اند براي فعاليت هاي آتشفشاني که به صور مختلف انجام مي ‌پذيرد، نظم و ترتيب قائل شده و آن ها را رده ‌بندي نمايد. انواع فعاليتهاي آتشفشاني بر اساس اهميت مواد خارج شده به قرار زير است:

فوران هاي اصلي: معمولا تحت عنوان فوران اصلي از مراحل تشکيل يک آتشفشان جديد صحبت مي ‌شود. اين فوران ها را نمي‌توان از فوران هايي که دودکش مسدود دارند مجزا نمود.

ولي مي ‌توان ادعا کرد که در فوران هاي اصلي دودکش جديد حاصل مي‌ شود در حالي که در فوران هاي گازي فقط دودکش قديمي دوباره باز مي ‌گردد از نظر توصيفي مراحل توليد يک آتشفشان به شرح زير است: اول خاک هاي محل دهانه بر اثر انفجار به اطراف پراکنه مي‌ شود. اين عمل با لرزش هاي موضعي شديد همراه است. بعد فوران گاز شروع مي گردد که آب هاي زيرزميني و گل را به خارج پرتاب مي‌ کند و پس از باز شدن دودکش آغاز مي ‌گردد که قطعات سنگ با شدت به اطراف پراکنده مي ‌شود و برش خاصي توليد مي ‌کند که به آن برش حفر دودکش مي ‌گويند. و به اين ترتيب آتشفشان متولد مي ‌شود و تمام آتشفشان هايي که در قرن اخير فعاليت نموده‌ اند در مجاورت آتشفشان هاي قديمي توليد شده‌اند.

فوران هاي گازي

فوران گازي انفجاري ممکن است دهانه مسدود آتشفشان را باز نمايد و يا قله آن را به خارج پرتاب کند. در حالي که فاقد هرگونه گدازه است. نمي ‌توانيم منشا گازهايي را که سبب انفجار مي‌ شوند با اطمينان تعيين کنيم، زيرا انفجار ممکن است مربوط به خروج گازهاي ماگمايي يا مربوط به آب هاي زيرزميني باشد که بر اثر گرما تبخير گرديده‌اند. فوران هاي گازي غالبا در آتشفشان هاي نيمه خاموشي که دهانه مسدود دارند، حاصل مي ‌شود. فوران هاي مزبور بوسيله دانا (Dana)يمه ولکانيک، بوسيله موکالي اولتراولکانيک و بوسيله فون‌ولف فوران غير‌مستقيم نامگذاري گرديد. از بين گازها هم بخار آب داراي اهميت فوق ‌العاده است.

فوران هاي آبدار

در حالت کلي هنگامي که سفره‌ هاي آبدار زيرزميني در مجاورت ستون هاي ماگمايي قرار گيرد، آب آن گرم و به بخار تبديل مي‌ شود. افزايش فشار باعث انفجار مخزن بخار مي ‌گردد و در اين حالت از فوران هاي آبدار صحبت مي ‌شود. اين قبيل فوران ها انفجاري‌‌ اند و به همين دليل به آن ها انفجار آبدار مي‌ گويند. مآرهاي بازالتي به اين طريق بوجود مي ‌آيند. انفجار آبدار داراي انواع متفاوتي به شرح زير است:

نوع اول

يکي از انفجارهاي آبدار شناخته شده مربوط به ناحيه گوگردزايي پما‌تانگ‌باتا در سوماتر در سال 1933 است. در ناحيه مزبور، دو هفته قبل از فوران، زمين لرزه‌اي سبب باز شدن شکاف هايي در زمين گرديد و آب هاي سطحي به داخل آب ها نفوذ نمود. اين آب ها در اثر برخورد با گازهاي گرم ماگمايي به دماي جوش رسيد و سپس تبخير گرديد. در نتيجه انفجارهايي توليد شد که بخار آب تا ارتفاع 2000 متري از سطح زمين بالا رفت و قطعات سنگ هاي قديمي و گل تا 1100 متر به هوا پرتاب شد و دو دهانه بزرگ در محل خروج ايجاد شد.

نوع دوم

فوران سودتسي سال 1963 در ايسلند با انفجار آبدار شروع گرديد. در اين منطقه گدازه‌ ها به کف درياي کم ‌عمق تر نزديک شد و از برخورد آن با آب دريا انفجار مهيبي به وقوع پيوست و بخار آب همرام خرده سنگ تا ارتفاع زياد به هوا پرتاب شد.

نوع سوم

فوران آبدار کيلوئه در سال 1924 را نتيجه نشت سطح گدازه در درياچه گدازه و حجاري آتشفشان و نفوذ بعدي آب به داخل مجاري خالي تصور مي ‌کنند. در اين جا تماس آب با گدازه، فوران انفجاري بسيار شديدي توليد نمود و تا 17 روز ادامه داشت.

مراحل فعاليت آتشفشان

هر آتشفشان را مي‌توان بر حسب مراحل فعاليت در دو گروه قرار داد:

آتشفشان يک مرحله‌اي: که فعاليت آن در طي يک مرحله به صورت محصول انفجاري يا جريان گدازه خاتمه مي ‌يابد. مدت اين قبيل فعاليت ممکن است کوتاه و تا چندين سال طول بکشد ولي ترکيب و نوع مواد مذاب يک سال است و تنها يک مسير ساده براي خروج مواد وجود دارد.

آتشفشان چند مرحله‌اي: که فعاليت آن شامل مراحل مختلف است و هر مرحه بوسيله دوره آرامش نسبتا طولاني از هم جدا مي‌شود، مثلا دماوند يا سبلان. در هر مرحله ممکن است مجاري خروج(دهانه و مخروط‌هاي فرعي) جديدي بوجود آيد. بنابراين مسير خروج پيچيده و انشعابي است. به نحوي که در زمان هاي مختلف بعضي از آن ها فعال و بعضي به صورت غير فعال باقي مي ‌مانند.

انواع گازهاي آتشفشاني

اصولا با کاهش فشار، حلاليت گازها در ماگما کم مي ‌شود، يعني ابتدا گازها بيش از فشار خارج است، به سرعت انجام مي‌شود و رفته رفته مقدار آن به حدي زياد مي‌ شود که ماگما منظره جوشان پيدا مي ‌کند(پديده وزيکولاسيونVisiculation) بنابراين پديده وزيکولاسيون پديده‌اي است که در آن ماگما به دو فاز مايع و گاز تفکيک مي‌ شود و به علت خروج سريع گاز، گدازه حالت جوشان پيدا مي‌کند. مقدار قابل ملاحظه‌اي از گازهاي آتشفشاني، هنگام فعاليت آتشفشان با شدت هر چه تمام تر از آن خارج مي‌گردد که مشخص نمودن جنس آن ها بسيار مشکل است، زيرا غالبا غير ممکن است اين گازها را که داراي دماي زياد بدست آورد. به علاوه با ورود گازهاي آتشفشاني به اتمسفر، واکنش هاي شيميايي انجام مي ‌شود و ترکيب اصلي آن ها تغيير مي‌کند. جديدترين بررسي هايي که در مورد گازهاي آتشفشاني انجام شده است نشان مي ‌دهد که بسياري از گازهاي آتشفشاني منشا ثانوي دارند، چون اتمسفر اکسيد کننده است در حالي که در اعماق زمين شرايط احيا غلبه دارد. از اين رو گازهاي آتشفشاني را از دو نظر مي ‌توان تقسيم نمود.

تقسيم بندي گازهاي آتشفشاني از نظر شيميايي

بطور کلي گازهاي آتشفشاني يا فومرول ها از نظر شيميايي به دو دسته تقسيم مي ‌شوند.

فرمرول هاي قليايي: به صورت آمونياک، نوشادر و بعضي از ترکيبات کلردار خارج مي‌ شوند.
فومرول هاي اسيد: به مراتب فراوان تر از فومرول ها قليايي است و شامل اسيد کلريک، گازهاي سولفورو و سولفوريک و SH2 مي ‌شود. رنگ قهوه‌اي و گاه زرد و يا بنفش نتيجه تاثير اين گازها بر سنگ ها در محل خروج گازهاست.

تقسيم بندي گازهاي آتشفشاني از نظر دما

اصولا انواع گازهاي آتشفشاني را بر حسب دما تقسيم بندي مي‌ کنند. البته هر قدر از دهانه آتشفشان دور شويم دماي گازها کاسته مي ‌شود و هر قدر زمان استراحت آتشفشان زيادتر باشد دماي آن ها کمتر مي ‌شود. با افزايش دما مقدار SO2 زياد و SH2 کم مي ‌شود در همين شرايط نسبت Ca بهH2 ، CO2 به H2O افزايش مي ‌يابد.

گازهاي خيلي گرم

گازهاي خيلي گرم، غالبا در دهانه ديده مي‌ شوند، دماي آن ها ممکن است گاهي به 1000 درجه سانتيگراد نيز برسد. در ترکيب اين نوع گازها H2/NH3BO3H3/SH3/CO2 و بويژه بخار آب وجود دارد(غالبا بخار آب بيش از 90 درصد حجم کل گازها را تشکيل مي ‌دهد). به علاوه در آن اسيد کلريدريک و کلريدهايي مانند FeCl3/ALCl3/CLNa/NH3Cl نيز پيدا مي ‌شود.

گازهاي گرم

در نزديکي پوزول قديمي در ايتاليا آتشفشاني وجود دارد که فقط بخار آب گرم از بعضي از نقاط آن خارج مي ‌شود. کف اين منطقه به صورت تشتگي به قطر 400 تا 500 متر است و از خاکسترهاي آتشفشاني بسيار حفره‌دار پوشيده شده است. در اين جا بخار آب سوت زنان خارج مي ‌شود. دماي اين بخار آب که با مقداري کمي اسيد کربنيک و سولفيد هيدروژن مخلوط است بين 130 تا 165 درجه سانتيگراد است. در مجاورت اکسيژن هوا، سولفيد هيدروژن ابتدا به گوگرد و سپس به اسيد سولفورو تبديل مي ‌شود. به دليل وجود همين گوگرد در گذشته آن را سولفاتارا يا گوگردزا مي‌ ناميدند. سيليس موجود موجود در محيط هاي سيليکاته نيز به صورت اوپال ته نشين مي‌شود که رنگ آن سفيد و داراي حفره ‌هاي فراوان است. در داخل حفره‌هاي مزبور گاهي سولفات هاي محلول به صورت زاج طبيعي آلونيت(سولفات آلومينيوم) رسوب مي ‌نمايند که از نظر اقتصادي داراي اهميت است. بطور کلي سولفاتار عبارت از خروج بخار آب و سولفيد هيدروژن، با دماي 90 تا 300 درجه سانتيگراد است و در تمام مناطق آتشفشاني ديده مي‌ شود.

گازهاي سرد

گازهاي سرد که به آن موفت Moffette هم گفته مي ‌شود گازي است که کمي از هواي معمولي گرم تر باشد. اين گازها ممکن است منشا ماگمايي داشته يا نتيجه تصاعد گازها از سنگ هاي آهکي باشد(انحلال آهک در مجاورت گازهاي اسيدي). در ترکيب آن علاوه بر بخار آب، گاز CO2 به فراواني يافت مي‌ شود. در سال 1986 از يکي از درياچه‌ هاي کامرون(درياچه نيوسNyos) ناگهان گاز CO2 با نيروي عظيم از درون آب بيرون آمد و راه دهکده را در پيش گرفت. بيش از دو هزار نفر اهالي دهکده و چهارپايان را حقه کرد. اين گاز منشا ماگمايي داشت و به صورت حباب عظيم در زير آب درياچه(از منشا آتشفشاني) پنهان بود.

چشمه هاي آب گرم و چشمه هاي معدني

چشمه‌ هاي آب گرم غالبا در اطراف نواحي آتشفشاني و حتي در اطراف آتشفشان هاي خاموش ديده مي‌ شوند. اين چشمه ‌ها نشانه‌اي از آخرين مرحله سرد شدن مواد ذوب در درون زمين‌اند که از آن بخار آب و گازهاي کم و بيش گرم متصاعد مي‌ گردد. ترکيب عمده مواد متصاعد بخار آب بسيار گرم و پرفشار و گاز کربنيک است که در هنگام بالا آمدن تدريجا از گرماي آن کاسته مي‌ شود. اگر صعود هم چنان ادامه يابد بخار آب تقطير مي‌ شود و به صورت چشمه‌هاي آب گرم تظاهر مي‌کند. دماي چشمه‌هاي آب گرم عموما 5 تا 10 درجه سانتيگراد گرم تر از آب محيط اطراف است. فوران هاي آتشفشاني معمولا براساس شکل دهانه اي که از آن فوران صورت مي گيرد، محل قرار گيري دهانه در کوه آتشفشان، شکل و نوع مخروط آتشفشاني و بالاخره خصوصيات عمومي فوران(آرام يا شديد – انفجاري يا غير انفجاري) طبقه بندي مي شوند. گدازه هاي اسيدي به علت درصد Sio2 بالا و درجه حرارت نسبتا پايين داراي گرانروي(ويسکوزيته) بالا و سياليت پائين بوده و در نتيجه به صورت انفجاري همراه با مواد پرتابي مي باشد. اما در گدازه هاي بازيک به علت درصد Sio2 پائين و درجه حرارت نسبتا بالا، گرانروي پائين بوده و سياليت افزايش مي يابد و در نتيجه مواد پرتابي با مقدار کم و فوران آرام انجام مي شود.

انواع فوران

1- نوع هاوايي: اين نوع آتشفشان به شکل گنبدي مي باشد و بيشتر مخروط آن از گدازه رقيق با ضخامت زياد و گسترش کم است. ارتفاع اين نوع آتشفشان نسبتا کم است. از دهانه آن اغلب گدازه هاي بازيک با سياليت بالا و مواد پرتابي کم، بيرون مي ريزد. به علت وجود ميزان کم گاز در گدازه اين نوع آتشفشان، فوران جرياني در آن ديده مي شود.ماگمايي که به سطح مي رسد، معمولا به صورت فواره يا چشمه هاي گدازه اي خارج مي شود. اين نوع آتشفشان در جزاير هاوايي به تعداد زياد يافت مي شود. در جزيره ايسلند نيز از اين نوع آتشفشان يافت مي شود.

2- نوع استرومبولي: در آتشفشان هاي نوع استرومبولي ماگماي نسبتا رقيق با ترکيب بازيک و مواد پرتابي کم تا زياد مي باشد که مواد پرتابي به صورت ريتمي از اسکوري هاي ملتهب‏، لاپيلي و بمب مي باشد. عمده فعاليت اين نوع آتشفشان در ساحل غربي ايتاليا ديده شده است. فعاليت هاي آرام استرومبولي از دهانه هاي باز صورت مي گيرد و گدازه هاي نسبتا سيال در افق هاي بالايي مجراي آتشفشان وجود دارند. به علت گرانروي بالاي ماگما، خروج گاز زيادتر از انواع ماگماهاي سيال نوع هاوايي صورت مي گيرد. فوران هاي طولاني مدت استرومبولي مي تواند مخروط هاي مختلط را تشکيل دهد، در حالي که فوران هاي کوتاه مدت معمولا مخروط هاي اسکوري دار را تشکيل مي دهند. خاکستر در اين نوع آتشفشان کم بوده و به هنگام انفجار توليد ابرهاي سبک وزني را مي کند.شيب مخروط اين نوع آتشفشان از شيب آتشفشان نوع هاوايي خيلي بيشتر است.

3- نوع وولکانو: در نوع وولکانو، گدازه هاي خميري شکل، دهانه آتشفشان را مسدود مي کند و مانع خروج گازها و بخارات مي شود. پس از آن که فشار گازها و بخارات بر اثر تراکم زياد شد، انفجارات شديد توليد مي کند.بر اثر انفجار، ذرات مواد مذاب با فشار به خارج رانده شده و بر اطراف پرتاب مي شوند و توليد ابرهاي ضخيم و وسيعي از خاکستر را مي کنند. اين ذرات خاکستر، پس از سرد شدن در اطراف دهانه آتشفشان ريخته شده و توليد مخروطي از خاکستر مي کند. اين نوع مخروط آتشفشاني اغلب داراي دو شيب است که يکي به طرف دهانه و ديگري به طرف خارج است گدازه مذاب در آن ها به صورت روانه، خيلي کم و نسبتا محدود است. يک کوه آتشفشان ممکن است مدتي به شکل يک نوع و مدتي ديگر به شکل نوعي ديگر آتشفشاني مي کند. چنان که آتشفشاني کوه وزوو و اتنا. گاهي از نوع استرومبولي و زماني از نوع وولکانو مي باشد.

4- نوع پله: در آتشفشان نوع پله که در جزيره مارتينيک قرار دارد، مجراي آتشفشاني به وسيله گدازه بسيار لزج و خميري شکلي مسدود مي شود و در نتيجه گازها و بخارات براي خود سوراخ و راهي در دامنه و پهلوي کوه پيدا مي کنند. ابرهاي سوزان در اين نوع آتشفشان تقريبا شبيه نوع وولکانو مي باشند ولي شدت خروج آن ها از دهانه زيادتر است. به علاوه، حرکت آن ها موازي با سطح زمين و گاهي مايل با آن است، در حالي که در نوع وولکانو اين حرکت به صورت قائم مي باشد. در آتشفشان نوع پله، اغلب مواد مذابي که خيلي غليظ و خميري شکل هستند با فشار زياد از دهانه خارج مي شوند و به شکل سوزني در دهانه کوه منجمد مي شوند که به اين مواد منجمد شده در دهانه کوه، سوزن پله مي گويند.

5- نوع کومولوولکان يا کوپول: مخروط اين نوع آتشفشان به شکل گنبد است که به يک طرف بيشتر متمايل است. اين نوع آتشفشان در شرايطي تقريبا مشابه نوع پله ايجاد مي شود. قطعات بزرگي از سنگ، که از دهانه اين نوع آتشفشان خارج مي شود، ممکن است داراي سطوح صيقلي يا مخطط باشند.

مشخصات آتشفشان :

آتشفشان ها دستگاه هاي طبيعي خروج مواد مذاب يا گاز و يا جامدي هستند که از درون زمين به خارج رانده مي ‌شوند. اين مواد در سطح زمين پخش گرديده، برجستگي هاي خاصي متناسب با غلظت گدازه ‌هاي خود توليد مي ‌نمايند. فعاليت آتشفشان ها هميشگي نيست، بلکه منقطع و متناسب است. مثلا آتشفشان دماوند چندين مرحله فوران و آرامش را داشته است. آتشفشان هاي امروزي هم خاموش و گاهي فعالند.

شدت انفجار:

آتشفشان ها از نظر وجود يا عدم وجود انفجار و نيز شدت انفجار اقسام مختلفي دارند که در زير به انواع آن ها اشاره مي‌ کنيم.

بدون انفجار: در اين حالت قسمتي از پوسته جامد زمين شکافته شده و گدازه‌ ها که غالبا غلظتي کم داشته و روان مي‌باشند، به بيرون جاري مي شوند.

با انفجار محدود: نمونه آتشفشان هاي با انفجار محدود در مونالوآ(هاوايي) که در سال 1949 ديده شده است. اين گونه آتشفشان ها در مراحل اوليه فعاليت، بدون انفجار مي ‌باشند، ولي در مراحل آخر با انفجار همراهند.

انفجار نقطه‌اي: اين نوع آتشفشان ها را مي ‌توان گونه هاي حقيقي آتشفشان به حساب آورد انفجارهاي نقطه‌اي ممکن است منفرد و تنها باشند يا تکراري و کم و بيش هميشگي.
اين نوع آتشفشان ها احتمال دارد در هر نوبت گونه ‌هاي خاصي از گدازه که ممکن است اسيدي يا قليايي و يا حد واسط باشند، بيرون بريزند. نمونه اين آتشفشان ها، آتشفشان استرومبولي در جزاير ليپاري است.
 
اشکال آتشفشان

اختلاف شکل ظاهري دهانه آتشفشان ها، گونه‌هاي مختلف آتشفشان ها را مشخص مي ‌نمايد. اين اختلاف به ترکيب شيميايي، درجه سياليت و مقدار گرماي مواد گداخته و نحوه انفجار و وجود يا فقدان گاز در هنگام فعاليت آتشفشان بستگي دارد. در زير سعي داريم با معرفي گونه‌ هاي مختلف آتشفشان ها، مشخصات و اشکال گوناگوني را که هر يک از اين آتشفشان ها مي ‌توانند داشته باشند، بررسي کنيم.

آتشفشان گونه هاوايي

اين نوع آتشفشان، داراي دهانه‌اي وسيع بوده و مخروط آن شيب کم دارد گدازه‌ هاي آن غالبا باريک هستند و پس از سرد شدن سنگ هايي تيره رنگ، مثل بازالت ايجاد مي ‌کنند. اين نوع گدازه ‌ها به علت گرانروي بسيار کمي که دارند، مانند سيل روان مي ‌شوند. اين آتشفشان ها از آنجايي که فاقد انفجار مي‌ باشند، لذا بمب آتشفشاني، لاپيلي و خاکستر آتشفشاني نيز در اين آتشفشان ها ديده نمي ‌شود.

آتشفشان گونه استرومبولي

شکل مخروط اين گونه آتشفشان، بر اثر داشتن گدازه‌ هاي به شکل مايع، جامد، ريز و درشت، در هنگام فعاليت منظم بوده و ارتفاع زياد و شيب تند دارد و فقط ممکن است انحناي بعضي از قسمت هاي مخروط کمي بيشتر باشد. آتشفشان گونه استرومبولي داراي گدازه‌اي نسبتا غليظ بوده انفجار آن کمي شديد است و قطعات مختلف را به بيرون پرتاب مي ‌کند. اين گونه آتشفشان در هنگام فعاليت بدون خاکستر است و برعکس داراي مقدار بسيار زيادي از بمب‌ها و قطعات آذرين مي ‌باشد. آتشفشان خاموش دماوند نمونه‌اي حد واسط از آتشفشان نوع استرومبولي و ولکانو است.

آتشفشان گونه ولکانو

فوران آتشفشان هاي گونه ولکانو، از خاکستر، بمب و لاپيلي و قطعات درشت تشکيل شده است. در اين گونه، گدازه داراي غلظت زياد بوده، به همين جهت کمتر خارج مي ‌شود و دهانه را مسدود مي‌کند و در نتيجه فشار مواد گداخته و گازهاي زيرين مواد مسدود کننده منفجر شده به خارج پرتاب مي ‌شوند. نمونه اين آتشفشان ها، آتشفشان ولکانو در جزاير ليپاري است.

آتشفشان گونه وزوو

اين گونه آتشفشان، نوع متوسط گونه‌هاي استرومبولي و ولکانو است. در هنگام فوران متناوبا گازهاي آتشفشاني و مواد گداخته به خارج مي ‌فرستد. غلظت گدازه آن به شرايط حرارتي بستگي دارد، از اين نظر شکل مخروط آن در هر فعاليت فرق مي‌کند. نمونه اين آتشفشان، آتشفشان وزوو در ايتالياست.

آتشفشان گونه پله

در اين گونه آتشفشان که نمونه جالب آن آتشفشان پله در جزايره مارتينيک است، گدازه خيلي غليظ بوده و موجب انسداد دهانه آتشفشان مي ‌شود. فشار مواد زيرين باعث رانده شدن مواد مسدود کننده به بالا شده، تشکيل سوزن پله مانند را مي ‌دهند .